Temeli davranışçı kurama dayanan bilişsel davranışçı terapi,
kısaca Bdt olarak anılır. İnsanların duygu ve düşüncelerini değiştirebilmenin
en iyi yolunun, davranışlarını değiştirmek olduğunu savunan terapi şeklidir.
Bdt Uygulamalarının Özellikleri
Bdt uygulamaları,
kişinin; duygularına iner ve içinde bulunduğu durumu, kişinin nasıl
yorumladığına göre şekil alır. Bdt uygulamalarındaki temel amaç; kişinin olayları değerlendirme
şeklini değiştirerek, düşüncelerini kendi kontrolü altına almasını
sağlamaktır. Karanlıktan korkan bir
kişi, esasen ortamın karanlık oluşundan korkmaz. Karanlık olan ortamda başına
gelebilecek senaryoları düşünmekten dolayı, karanlıktan korkmaktadır. Bu
nedenle de, terapilerde; kişinin kendisini kötü hissettirecek düşünceleri
tespit edip, tümünü değiştirmek amaçlanacaktır.
Bdt Sıklıkla Hangi Sorunlara Uygulanır?
Bdt uygulamalarında
başarı oranı, oldukça yüksektir. Bdt uygulamaları, sıklıkla toplumda sıkça
rastlanan depresyon sorunları, kaygı bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk
alanlarında uygulanır. Ayrıca; panik atak, çeşitli fobiler, bipolar bozukluklar
ile uyuşturucu ve madde bağımlılığı sorunlarında da uygulanır. Bilişsel
davranışçı terapilerin en büyük artılarından birisi, ilaç olmadan uygulanabilir
oluşudur. İlaç olmamasına rağmen, oldukça yüksek başarı oranlarına sahip
olunmaktadır. Sadece hafif vakalarda değil, tüm ağır durumlarda da oldukça etkilidir.
Yapılan pek çok araştırmalarla, terapininin etkililiği; gözler önüne
serilmiştir.
Bdt Nasıl Uygulanır?
Bilişsel davranışçı
terapi uygulanırken, ilgili danışanın kendisini rahatsız eden düşüncelerinden
uzaklaştıracak olan yöntemler kullanılır. Kullanılan Bdt yöntemleri şunlardır:
Gözlemleme ve Günlük Tutma
Kişiden, genellikle
ilk olarak kendisinin farkına varması ve de kendisini gözlemlemesi beklenir.
Danışanın farkındalığını arttırmak amacı ile, günlük tutması tavsiye edilir.
Böylelikle birey, yaşadığı olaylar karşısında hissettiklerini daha da net
kavramaya başlar. Günlük tutmak, bireyin kendisi hakkında farkındalık
yaratarak; olayları çok daha iyi kavramasına olanak tanıyacaktır.
Pekiştirme
Danışanın kendisinde
yaptığı pozitif değişimler, ödüllendirilerek teşvik edilir. Böylece kişi,
tedaviye karşı; çok daha olumlu bir tutum gerçekleştirecektir. Bu şekilde, daha
kısa sürede; daha büyük ilerlemeler kaydedilir.
Farkındalık Egzersizleri
Davranış, düşünceler
ve duygular üzerine yoğunlaşarak; birey, geçmişin pişmanlığından ve geleceğin
endişesinden arındırılmaya çalışılmaktadır.
Rol Yapma
Danışanın bazı
durumlara karşı, nasıl baş etmesi gerektiğini vurgulamak amacıyla; birtakım
provalar yapılır. Böylece, bireye; öz saygı kazandırılarak, sosyal ortamlara
çok daha rahat uyum sağlayabilmesi amaçlanmaktadır.
Maruz Bırakma
Bilişsel davranışçı
terapide uygulanmakta olan bir diğer yöntem de, maruz bırakma terapisidir. Bu
terapideki amaç ise, kişinin korktuğu şeyler ile yüzleşmesini sağlamaktır. Bazı
teknikler uygulanarak, bireyin; korkulara karşı hislerinin değişmesi
amaçlanacaktır.
Rahatlama Egzersizleri
Danışanda, önce
rahatsızlık duyduğu konularda farkındalık yaratılmaktadır. Daha sonra bu
durumlara ait olan düşüncelerinin değişmesi adına, birey; rahatlama
egzersizleri yapmaya teşvik edilir. Derin nefes alma egzersizi, meditasyon,
yoga ve yürüyüş gibi birçok egzersiz tercih edilir. Bu egzersizler, kişiyi; hem
bedenen hem de ruhen rahatlatıcı aktiviteler arasında yer almaktadır. Bu
egzersizlerle birlikte, bilişsel davranışçı terapi uygulamaları
tamamlanmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder