TERK SEBEBİ İLE BOŞANMA

Terk sebebi ile boşanma davası, kusura dayanan, özel, usuli süreci önemli bir davadır ve mutlak boşanma sebebidir, Türk Medeni Kanunu m.164’te düzenlenmiştir; (1)-Eşlerden biri, evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek maksadıyla diğerini terk ettiği veya haklı bir sebep olmadan ortak konuta dönmediği takdirde ayrılık, en az altı ay sürmüş ve bu durum devam etmekte ve istem üzerine hâkim veya noter tarafından yapılan ihtar sonuçsuz kalmış ise; terk edilen eş, boşanma davası açabilir. Diğerini ortak konutu terk etmeye zorlayan veya haklı bir sebep olmaksızın ortak konuta dönmesini engelleyen eş de terk etmiş sayılır.(2) Davaya hakkı olan eşin istemi üzerine hâkim veya noter, esası incelemeden yapacağı ihtarda terk eden eşe iki ay içinde ortak konuta dönmesi gerektiği ve dönmemesi hâlinde doğacak sonuçlar hakkında uyarıda bulunur. Bu ihtar gerektiğinde ilân yoluyla yapılır. Ancak, boşanma davası açmak için belirli sürenin dördüncü ayı bitmedikçe ihtar isteminde bulunulamaz ve ihtardan sonra iki ay geçmedikçe dava açılamaz.

TERK SEBEBİ İLE BOŞANMA ŞARTLARI

Terk sebebi ile boşanmaya karar verilebilmesi için birtakım şartların varlığı gerekir. Bu şartlar;

●     Eşlerden biri ortak yaşama son vermiş olmalıdır.

●     Terk eylemi ciddi ve ortak yaşamı sona erdirme gayesi ile yapılmalıdır.

●     Terk eylemi hukuka aykırı olmalıdır.

●     Terk durumu, en az 6 ay devam etmiş olmalıdır.

●     Terkeden eşi ortak konuta davet için mahkeme veya noter aracılığıyla ihtar çekilmelidir. Evi terk eden eşe boşanma davası açmak için öngörülen 6 aylık sürenin dördüncü ayı bitmeden terk edilen eş ihtar isteminde bulunamaz. Bu ihtar üzerinden 2 ay geçmeden boşanma davası da açılamaz.

●     Çekilen ihtar, samimi ve uygulanabilir olmalıdır. İhtarın samimi olmasından anlaşılması gereken ise, terk edilen eşin, diğer eşe, ortak konuta dönmesi yönündeki niyetinin gerçekçi olması, dönülecek konutu ortak yaşama uygun hale getirmesi, eşine karşı evlilik birliğini zedeleyici davranışlarda bulunmamasıdır.

TERK SAYILAN HALLER

Eşlerden birinin evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini (Örn: sadakat, yardım ve dayanışma, çocukların bakımı ve yetiştirilmesini sağlama) yerine getirmek amacıyla diğer eşi terk etmesi, eşlerden birinin haklı bir sebep olmaksızın ortak konuttan ayrılması ve geri dönmemesi, eşlerden birinin, diğerini ortak konutu terk etmeye zorlaması, eşlerden birinin haklı sebep olmaksızın diğer eşin ortak konuta dönmesini engellemesi terk sayılabilecek durumlardandır.

TERK SAYILMAYAN DURUMLAR

Türk Medeni Kanunu’nun 197. Maddesi ; eşlerin bazı hallerde ayrı yaşamaya karar verebileceklerini hükme bağlamıştır. Nitekim eşler; kişilik, ekonomik sebepler, güvenlik veya ailenin huzurunun tehlikeye düşmesi gibi nedenlerle ayrı yaşama kararı alabilirler. Böyle bir durumda  konutu terk eden eş, TMK 164. Madde anlamında terk etmiş sayılmayacaktır.

İHTARIN ŞEKLİ NASIL OLMALIDIR?

İhtar noter veya aile mahkemesi aracılığıyla çekilmelidir. Aile mahkemesi tarafından ihtar çekilebilmesi için öncelikle, terk edilen eş açık bir talepte bulunmalıdır. Bu bir dava süreci olmayıp, ilgili mahkemenin iş kalemine kaydedilecek olan bir husustur. Aile mahkemesi, terk edilen eşin talebi üzerine kabul veya red olmak üzere iki karar verir. Aile mahkemesinin ihtarın çekilmesine dair kabul kararı kesin olup, hiçbir itiraz yolu öngörülmemiştir. Görevli mahkemeler Aile Mahkemeleri olup, yetki yönünden herhangi bir sınır, kanun koyucu tarafından konulmamıştır.

Aile Mahkemesi, terk edilen eşin yapmış olduğu başvuruyu inceleyecektir. Öncelikli olarak terk işleminin gerçekleşmesinin üstünden en az 4 ay geçmiş olmalıdır. 4 ay geçmeksizin yapılan ihtar başvuruları reddedilecektir.

Terk nedeniyle Aile Mahkemesince yapılan ihtarın muhatapa tebliğ edilmesi gerekmektedir. Terk nedeniyle boşanma davası açılabilmesi için de bu tebliğden itibaren en az 2 ay geçmelidir. Bu süre ihtar çekilen eşin eve dönmesine dair verilen bir süre olup, bu süre geçmeden boşanma davası açılması davanın reddi ile sonuçlanır.

Notere yapılacak başvuruda ise, terk edilen eş, yazılı veya sözlü talepte bulunmalı, bu talep noter tarafından tutanağa geçirilmelidir. Noter de ihtarı ilgilisine tebliğ eder ve Aile Mahkemesinin yukarıda bahsettiğimiz esasları doğrultusunda ilk ihtar yapılmış olur.