Adak olarak kurban adayan bir kişinin, zamanı gelince kurban
kesmesi vaciptir. Eğer ki kişi, adağını bir şartın gerçekleşmesine bağlamışsa;
bu şart gerçekleştiği zaman, adak kurbanı kesmesi gerekir.
Adağın Geçerli Olması İçin Önemli Temel Bilgiler
Kurbanın etinden;
adak sahibi ile anası, babası, dedesi, ninesi ve kendi neslinden gelen
çocukları, torunları yiyemez. Ayrıca, adak kurbanı etini; zengine de yediremez. Eğer ki, kendisi yemek ister veya
bahsedilen kişilere yedirmek isterse; eti tartarak, bedelini yoksullara vermesi
gereklidir.
Geçerli Bir Adak İçin Gerekli Dinî Şartlar
Yapılan bir adağın
geçerli olabilmesi için, adakta bulunan kimseyle ve adağın konusuyla ilgili
birtakım şartlar bulunmaktadır. Adağın geçerli olabilmesi için, kişinin;
müslüman, akıl sağlığı yerinde ve buluğa ermiş bir kişi olması gereklidir.
Adağın geçerliliği
için adak konusunda aranan dini şartlar; detaylı olarak, şu başlıklar altında
toplanabilir:
Adak Cinsinden Bir Farz veya Vacip İbadetin Bulunması
Namaz kılmayı, oruç
tutmayı, sadaka vermeyi ve kurban kesmeyi konu alan adaklar geçerlidir. Hasta
ziyaretleri veya mevlid okutmak, kesinlikle adak konusu olmaz. Türbelerde mum
yakmak, horoz kesmek, bez bağlamak, şeker ve helva dağıtmak gibi adak
âdetlerinin İslam’da yeri yoktur.
Adanan şey, bizzat
hedeflenen ibadet cinsinden olmalıdır. Başka bir ibadete vesile olan, farklı
bir ibadet olmamalıdır. Örneğin; abdest almayı, ezan veya kamet okumayı,
mescide girmeyi konu alacak adaklar geçerli olmaz.
Tüm bunların yanında,
adanan husus; adayan şahsın, o anda yahut daha sonra yapması gereken farz
ibadet olmamalıdır. Kılmakla mükellef olduğu namaz veya tutmakla mükellef
olduğu Ramazan orucu, bir adak konusu olamaz.
Adanan Hususun veya Mülkün Meşru Olması
Adanan bir şeyin
meydana gelmesi ve yapılması, madden ve dinen mümkün ve de meşru olmalıdır.
Adak, eğer mal ise; mutlaka, adayan şahsın mülkiyetinde bulunmalıdır. Ayrıca,
bir kimsenin sahip olmadığı bir malı adaması geçersizdir. Sahip olduğundan
fazlasını adaması hâlindeyse, sadece sahip olduğu kadarı geçerli olmaktadır.
Bir kimsenin ileride
sahip olması kuvvetle muhtemel olan bir malla ilgili adağı varsa, adak; geçerli
sayılır. Örneğin, ileride miras yoluyla sahip olunacak malın adanması; bu
şekildedir. Adak, sadece başkasının mülkiyetinde bulunan herhangi bir malla
ilgili olmamalıdır.
Adak Yapılan Fiilin Dine Uygun Olması
Adak yapılan fiil;
Allah’a isyanı, şirki veya günahı içermemelidir. Böyle olması hâlinde,
yapılacak adak kurbanı geçersiz olur. Meydana
gelmesi istenmeyen bir şarta bağlı adakta bulunan kişilerin, Allah’a verdiği bu
sözde durması gereklidir. Örneğin, “Bir daha içki içmeyeceğim, içersem bir ay
süreyle oruç tutayım.” şeklindeki adak; böyledir. Fakat istenmeyen şart
gerçekleşir ise, adadığı şeyi yerine getirir ve yemin kefareti öder. Hanefîler,
bu durumlarda yemin kefareti ödemenin; çok daha isabetli bir davranış olacağı
görüşündedir. Bu tür ahitleşme örnekleri, yemin niteliğinde sayılmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder